การรู้จักนักเรียนเป็นรายบุคคล
ความสำคัญ
ด้วยความแตกต่างของนักเรียนแต่ละคนที่มีพื้นฐานความเป็นมาของชีวิตที่ไม่เหมือนกันหล่อหลอมให้เกิดพฤติกรรมหลากหลายรูปแบบ ทั้งด้านบวกและลบ ดังนั้นการรู้ข้อมูลที่จำเป็นเกี่ยวกับตัวนักเรียนจึงเป็นสิ่งสำคัญ ที่จะช่วยให้ครูที่ปรึกษามีความเข้าใจนักเรียนมากขึ้น สามารถนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อการคัดกรองนักเรียน เป็นประโยชน์ในการส่งเสริมการป้องกันและแก้ไขปัญหาของนักเรียนได้อย่างถูกทาง ซึ่งเป็นข้อมูลเชิงประจักษ์มิใช่การใช้ความรู้สึกหรือการคาดเดาโดยเฉพาะในการแก้ไขปัญหานักเรียน ซึ่งจะทำให้ไม่เกิดข้อผิดพลาดต่อการช่วยเหลือนักเรียนหรือการเกิดได้น้อยที่สุด
ข้อมูลพื้นฐานของนักเรียน
ครูที่ปรึกษามีข้อมูลเกี่ยวกับนักเรียนอย่างน้อย 3 ด้านใหญ่ ๆคือ
1. ด้านความสามารถแยกเป็น
1.1 ด้านการเรียน
1.2 ด้านความสามารถอื่น ๆ
2. ด้านสุขภาพแยกเป็น
2.1 ด้านร่างกาย
2.2 ด้านจิตใจ-พฤติกรรม
3. ด้านครอบครัวแยกเป็น
3.1 ด้านเศรษฐกิจ
3.2 ด้านการคุ้มครองนักเรียน
4. ด้านอื่น ๆที่ครูพบเพิ่มเติมซึ่งมีความสำคัญหรือเกี่ยวข้องกับการดูแลช่วยเหลือนักเรียน
การดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
ตามขั้นตอนของระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน 5 ขั้น
ขั้นที่ 1 การรู้จักนักเรียนรายบุคคล
* สรุปการออกเยี่ยมบ้านนักเรียน และจากระเบียบสะสม
ขั้นที่ 2 การคัดกรองนักเรียน
* สรุปแบบคัดกรองนักเรียนทั้งชั้นเรียน
ขั้นที่ 3 การส่งเสริมพัฒนา
* สรุปผลการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพนักเรียน ตามความสนใจ ความถนัดและความสามารถ
* ผลการส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพนักเรียนตามความสนใจ ความถนัดและความสามารถ
* ตารางการวางแผนการจัดกิจกรรมโฮมรูมประจำวิชา
ขั้นที่ 4 การป้องกันและแก้ไขปัญหา
* สรุปผลการป้องกันและการแก้ไขปัญหา
ขั้นที่ 5 การส่งต่อภายในและภายนอก
* สรุปการส่งต่อภายในและภายนอก
ขั้นตอนการดำเนินงานตามระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน
1. จัดทำระเบียนสะสมเพื่อรับทราบข้อมูลต่างๆ ได้แก่ ข้อมูลส่วนตัวของนักเรียน ข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพ ข้อมูล
เกี่ยวกับผลการเรียน ข้อมูลเกี่ยวกับบุคลิกภาพ ข้อมูลการวางเป้าหมายในอนาคต
2. ประเมินนักเรียนตามแบบการประเมิน SDQ ซึ่งมีทั้งหมด 3 ฉบับ ได้แก่
2.1 แบบประเมินตนเอง SDQ (ฉบับนักเรียนประเมินตนเอง)
2.2 แบบประเมินตนเอง SDQ (ฉบับผู้ปกครองเป็นผู้ประเมินนักเรียน)
2.3 แบบประเมินตนเอง SDQ (ฉบับครูเป็นผู้ประเมินนักเรียน)
3. ประเมินนักเรียนตามแบบประเมินความฉลาดทางอารมณ์ EQ โดยมีการแปลผลเป็น 3 ด้าน คือ เก่ง ดี มีสุข
4. วิเคราะห์นักเรียน ทั้ง 9 ด้านตามแบบบันทึกการคัดกรองนักเรียนรายบุคคล ดังต่อไปนี้
4.1 ด้านความสามารถของนักเรียน ด้านการเรียน ด้านความสามารถ
4.2 ด้านสุขภาพร่างกาย
4.3 ด้านสุขภาพและพฤติกรรม ( พิจารณาแบบประเมิน SDQ 3 ชุด )
4.4 ด้านครอบครัว
4.5 ด้านเศรษฐกิจ
4.6 ด้านการคุ้มครองของนักเรียน
4.7 ด้านพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์
4.8 ด้านความฉลาดทางอารมณ์ ( พิจารณาแบบประเมิน EQ )
4.9 ด้านคุณลักษณะที่พึงประสงค์
5. ประเมินผลการคัดกรองนักเรียนรายบุคคล ตามแบบบันทึกการคัดกรองนักเรียนเป็นรายบุคคล ( ตามข้อ 3 ) โดยขั้นตอนนี้สามารถแบ่งกลุ่มนักเรียน เป็น 3 กลุ่ม ได้แก่
5.1 กลุ่มปัญหา ( ป )
5.2 กลุ่มเสี่ยง ( ส )
5.3 กลุ่มปกติ ( - )
6. ดำเนินการเยี่ยมบ้านนักเรียนเพื่อรับทราบข้อมูลเพิ่มเติมของนักเรียนจากผู้ปกครอง โดยใช้แบบบันทึกการเยี่ยมบ้านนักเรียน
7. ให้คำปรึกษาเบื้องต้นกับนักเรียน ดังนี้
* หากเด็กอยู่กลุ่มปกติ
> ดำเนินการ ส่งเสริม
> ดำเนินการส่งต่อ
> เขียนรายงาน
* หากเด็กมีปัญหา
> ดำเนินการหาสาเหตุของปัญหา
> ดำเนินการแก้ไข
> สรุปผล
> เขียนรายงานตาม
- แบบบันทึกการให้คำปรึกษาเบื้องต้น
- การบันทึกการส่งต่อ
- แบบรายงานแจ้งผลการช่วยเหลือนักเรียน
8. จัดกิจกรรมประชุมผู้ปกครองในชั้นเรียน ( Clasroom meeting ) โดยจัดเอกสารสานสัมพันธ์กับผู้ปกครอง
